Praca w trudnym środowisku nie należy do najłatwiejszych. Wiedzą o tym mechanicy samochodowi, pracownicy przemysłu chemicznego czy pracownicy zakładów produkcyjnych, którzy narażeni są na kontakt z olejami, kwasami lub rozpuszczalnikami. Wymienione wyżej preparaty mogą nie tylko zniszczyć powierzchnię obuwia, ale także stać się zagrożeniem dla zdrowia pracownika. Dlatego też tak ważne jest, aby obuwie robocze posiadało odpowiednią podeszwę, która będzie odporna na ich działanie. Dzisiejszy artykuł ma na celu przedstawienie materiałów, które są odporne na chemikalia i które stosuje się do produkcji butów roboczych. Rozszyfrujemy również symbole, jakie znajdziesz na obuwiu roboczym, które pomoże Ci ustalić, czy wybrany model to ten do zadań specjalnych. Czytaj dalej, jeśli ten jakże ważny temat Cię interesuje.
Z artykułu dowiesz się:
- Obuwie odporne na chemikalia — dlaczego i kiedy warto takie wybrać?
- Które substancje są niebezpieczne dla zwykłych butów roboczych?
- Oznaczenia na obuwiu roboczym — co oznaczają poszczególne symbole?
- Jakie buty robocze wybrać do pracy przy chemikaliach?
Obuwie odporne na chemikalia — dlaczego i kiedy warto takie wybrać?
W niektórych branżach pracownicy mają codzienny kontakt z niebezpiecznymi substancjami, m.in. różnego rodzaju chemikaliami, które mogą przyczynić się do zniszczenia tradycyjnego obuwia roboczego. Mowa tutaj przede wszystkim o:
- warsztatach — wycieki benzyny, oleju silnikowego czy różnego rodzaju smary mogą mieć wpływ na szybkie zniszczenie obuwia;
- przemyśle chemicznym — gdzie pracownicy mają kontakt z rozpuszczalnikami, zasadami, a także rozcieńczonymi kwasami;
- zakładach produkcyjnych lub lakierniach — tutaj pracownicy mogą mieć kontakt m.in. z acetonem, toluenem czy innymi chemikaliami.
Decydując się na obuwie robocze wyposażone w podeszwę wykonaną z tradycyjnych materiałów, musisz mieć świadomość, że może ona pękać, rozwarstwić się lub stracić swoje właściwości. Może również dojść do sytuacji, w której stanie się nieszczelna, co doprowadzi do kontaktu chemikaliów z Twoimi stopami, przez co dojdzie do poparzenia albo długotrwałych urazów.
Które substancje są niebezpieczne dla zwykłych butów roboczych?
Zanim odpowiemy na pytanie, które substancje są niebezpieczne dla zwykłych butów roboczych, poniżej przedstawimy ogólny podział obuwia roboczego (zgodnie z normami: PN-EN 13832-2:2007 i PN-EN 13832-3:2007) odpornego na chemikalia:
- odporne na chemikalia — tutaj zalicza się obuwie robocze klasyfikacji I, czyli buty skórzane lub wykonane z innych materiałów, z wyłączeniem obuwia całotworzywowego oraz całogumowego, a także obuwie klasyfikacji II, czyli obuwie całotworzywowe i całogumowe, które skutecznie chroni stopy pracownika przed rozpylonym produktem chemicznym.
- obuwie o zwiększonej odporności na chemikalia — jest to obuwie klasyfikacji II, które pozwala na odizolowanie stóp pracownika przed bezpośrednim kontaktem z produktem chemicznym.
Skoro znasz już ogólny podział obuwia roboczego odpornego na chemikalia, zapoznaj się teraz z zagrożeniami chemicznymi, przed jakimi chronią wymienione wyżej buty robocze:
- Smary i oleje przemysłowe — można je spotkać praktycznie w każdym warsztacie. Warto mieć na uwadze, że wraz z upływem czasu mogą rozpuszczać nieodporne mieszanki gumowe i poliuretanowe, które są stosowane w tradycyjnym obuwiu roboczym.
- Roztwory chemiczne, zasady i kwas siarkowy — są to substancje szczególnie niebezpieczne, które spotyka się w przemyśle. Powodują uszkodzenia mechaniczne materiałów i ich korozję. Mogą nawet doprowadzić do trwałej deformacji podeszwy.
- Rozpuszczalniki organiczne typu benzyna, aceton, toluen — są to bardzo agresywne substancje, które mogą rozpuścić nie tylko podeszwę, ale również górną warstwę buta, jeżeli nie będzie on wykonany z tworzywa odpornego na ich działanie.
Obuwie robocze odporne na chemikalia powinno poza wymaganiami dotyczącymi ergonomii, trwałości, higieny i wygodny podczas użytkowania, spełniać również wymagania w zakresie odporności na degradację pod wpływem różnego rodzaju chemikaliów.
Czym jest wspomniana wyżej degradacja? Mowa o pogorszeniu się jednej lub kilku właściwości materiału, z jakiego wykonano obuwie robocze (podeszwy lub wierzchu), które spowodowane jest kontaktem buta ze środkiem chemicznym. Warto tutaj przytoczyć wymogi normy PN-EN 13832-2:2007, która jasno określa, że badanie odporności obuwia ochronnego na degradację, należy wykonać, używając co najmniej dwóch produktów chemicznych, które wybiera się z listy podanej w normie. Można również użyć innych chemikaliów, zgodnie z ich przewidywanym zastosowaniem.
Norma jasno wskazuje, że obuwie robocze klasyfikacji I musi być odporne na wodę, tzn. musi przejść pozytywnie “test rynny” lub badanie maszynowe wykonane zgodnie z normą PN-EN ISO 20344:2012. Pozytywny wynik wspomnianych wyżej testów to potwierdzenie tego, że materiały, z jakich wykonano testowane buty robocze wyróżniają się zarówno odpornością na przemakanie, jak i cechują się szczelnym połączeniem podeszwy z wierzchem buta.
Oznaczenia na obuwiu roboczym — co oznaczają poszczególne symbole?
Bezpieczeństwo to najważniejszy aspekt, o jakim należy pamiętać, wybierając buty robocze odporne na chemikalia. Pracownicy wykonują powierzone im zadania w różnych środowiskach, mają kontakt z różnymi substancjami. Każdy pracodawca powinien im zatem zapewnić obuwie, które będzie minimalizować ryzyko kontaktu z niebezpiecznymi preparatami. Wiele osób nie zna się dobrze na butach roboczych, przez co oznaczenia, jakie się na nich znajdują, są dla nich obce. Poniżej zatem omówimy oznaczenia ogólne oraz te, które dotyczą stricte butów roboczych odpornych na chemikalia. Należy pamiętać, że oznaczenia na obuwiu roboczym pomagają zidentyfikować właściwości oraz cechy, jakimi wyróżnia się dany model.
Podział obuwia roboczego odpornego na chemikalia
Obuwie robocze chroniące przed chemikaliami dzieli się na trzy kategorie:
- obuwie bezpieczne;
- obuwie zawodowe;
- obuwie ochronne.
Warunkiem zaliczenia go do butów chroniących przed działaniem chemikaliów jest spełnienie wszystkich wymagań jednej z poniższych norm:
- PN-EN ISO 20345:2012
- PN-EN ISO 20346:2007
- PN-EN ISO 20347:2012.
Podstawową kwestią, która sprawia, że można podzielić buty robocze na bezpieczne, zawodowe i ochronne jest to, czy wyposażone jest ono w ochronę palców stopy, czyli tzw. podnosek oraz jak wygląda odporność zamontowanej ochrony palców na ściskanie i uderzenie. I tak:
- obuwie bezpieczne posiada podnoski, które są odporne na nacisk 15 kN oraz uderzenie z energią 200 J;
- obuwie ochronne posiada podnoski, które są odporne na nacisk 10 kN oraz uderzenie z energią 100 J;
- obuwie zawodowe nie posiada podnosków bezpiecznych ani ochronnych.
Mówiąc o obuwiu bezpiecznych i ochronnym, wymaga się, aby było ono wyposażone w podeszwy, które są odporne na olej napędowy, natomiast przy obuwiu zawodowym cechy olejoodporne podeszwy są jego wartością dodaną, a nie obligatoryjną. W oznakowaniu takiego obuwia cechę tę oznacza się symbolem FO.
Warto podkreślić, że obuwie robocze chroniące przed chemikaliami może posiadać podnoski bezpieczne albo ochronne, nie posiadając jednocześnie olejoodpornej podeszwy. Wówczas nie można go zaliczyć do kategorii obuwia bezpiecznego albo ochronnego i oznakować normami EN ISO 20345:2011 lub EN ISO 20346:2004.
Szczegółowe oznakowanie obuwia roboczego chroniącego przed chemikaliami
Aby mieć pewność, że buty robocze, które wybrałeś, chronią stopy i nogi użytkownika przed chemikaliami, zwróć szczególną uwagę na podstawowe informacje:
- wielkość obuwia;
- pełny adres oraz nazwę producenta lub jego autoryzowanego przedstawiciela;
- oznaczenie typu obuwia wg producenta;
- kwartał / miesiąc i rok produkcji;
- odniesienie do jednej z norm: EN 13832-2:2006 lub EN 13832-3:2006 lub EN ISO 20345
- kody literowe produktów chemicznych, jakie zastosowano do badań.
Obuwie przystosowane do pracy z chemikaliami powinno dodatkowo być oznaczone poniższymi symbolami:
- FO — odporność na olej napędowy;
- OR / ORO — odporność na węglowodory oraz oleje;
- SRC — odporność na poślizg, zarówno na podłożu ceramicznym, jak i stalowym.
- EN … — oznaczenie normy obuwia odpornego na chemikalia.
Jeśli będziesz szukał butów do lakierni, warsztatu czy laboratorium, upewnij się, że buty robocze (szczególnie ich podeszwa) posiadają oznaczenie FO lub OR, które są minimalną gwarancją, że wybrany model przetrwa kontakt z olejami oraz smarami.
Jakie buty robocze wybrać do pracy przy chemikaliach?
Pracujesz w trudnych warunkach, w których masz codzienny kontakt z olejami, rozpuszczalnikami lub kwasami? Wybierz buty robocze, które spełniają ww. normy i oznaczone są symbolami FO/OR i które dodatkowo reprezentują sobą klasę S3 albo S5. Poniżej znajdziesz kilka propozycji modeli, na które powinieneś zwrócić uwagę:
- Trzewiki bezpieczne z noskiem kompozytowym WZ 601/K — kategoria obuwia: SB FO E P SRA, zgodność z normą PN-EN ISO 20345:2012;
- Trzewiki bezpieczne z noskiem metalowym WZ 5/M/WA — kategoria obuwia: SB FO E P SRA, zgodne z normą PN-EN ISO 20345:2012;
- Trzewiki bezpieczne z noskiem metalowym WZ 3/M/WA — kategoria obuwia: SB FO E P SRA, zgodność z normą PN-EN ISO 20345:2012.
Obuwie robocze odporne na chemikalia — podsumowanie
Obuwie robocze odporne na chemikalia to bardzo ważny element ubioru roboczego osób pracujących w trudnych warunkach, które mają codzienny kontakt z olejami, smarami, czy rozpuszczalnikami. Oferta sklepu LUKMOR to sprawdzone modele do zadań specjalnych, które zaprojektowaliśmy z myślą o pracy w przemyśle chemicznym, warsztatach czy laboratoriach. Sprawdź naszą ofertę i zamów obuwie bezpieczne dla swoich pracowników.
FAQ
Jakie buty są odpowiednie do laboratorium chemicznego?
Pracując w środowisku, w którym może dojść do opryskania stóp chemikaliami, należy bezwzględnie stosować szczelne obuwie, czyli takie, które w całości jest wykonane z gumy lub tworzywa, kauczuku olejoodpornego, olejoodpornego polichlorku winylu albo poliuretanu.
Jakie buty nosić podczas pracy z chemikaliami?
Najlepszym wyborem będą skórzane buty z gumową podeszwą oraz wyściełanymi wkładkami. Buty robocze do pracy z chemikaliami muszą posiadać podnoski, a jeśli pracujesz ze żrącymi chemikaliami, powinny być wykonane z PVC.
Czy pracownik może sam kupić obuwie robocze?
Pracownik może wykorzystać własną odzież lub obuwie robocze podczas pracy z chemikaliami, jednak musi spełnić określone warunki. Pracodawca musi sporządzić wykaz stanowisk, na których dopuszczalne jest takie rozwiązanie, uzyskać zgodę pracownika, a odzież oraz obuwie robocze musi spełniać określone normy oraz wymagania BHP.
